Μοναδική παραλία σε ομορφιά, απίστευτη θέα, καταγάλανα νερά και μια πλαζ που θα σας μείνει αξέχαστη !

Την παραλία  Νησιώτισσα θα την συναντήσετε σε περίπου ένα χιλιόμετρο δυτικά του Νέου Πύργου στη Βόρεια Εύβοια, περίπου 15 χλμ από την Ιστιαία.

Πρόκειται πραγματικά για μια από τις πιο όμορφες παραλίες της βόρειας Εύβοιας με θέα το νησάκι και τα ερείπια ενός αρχαίου πύργου στην κορυφή του.

Συγκεκριμένα, στη βραχονησίδα «Μοναστήρι», λίγα μέτρα από την ακτή, υπάρχουν τα ερείπια ενός μεσαιωνικού κτίσματος η χρήση του οποίου δεν είναι ακριβώς γνωστή και χρονολογείται την εποχή της Φραγκοκρατίας, τον 13ο ή τον 14ο αιώνα.

Πιθανόν να ήταν βίγλα αλλά δεν αποκλείεται να πρόκειται για φράγκικο εκκλησάκι ή να ήταν απλά ένας μύλος.

Ο Αυστριακός αρχαιολόγος και έγκυρος μελετητής των οχυρώσεων της Εύβοιας Johannes Koder (1973) θεωρεί ότι πρόκειται για εκκλησία χτισμένη σε δύο διαφορετικές περιόδους.

Η παραλία της Νησιώτισσας Νέου Πύργου αποτελεί πόλο έλξεις για πολλούς επισκέπτες και το σίγουρο είναι ότι όσοι την επισκέφτηκαν, σίγουρα την επισκέφτηκαν και για 2η ή πολλοστή φορά.

Nα σημειώσουμε πως ο υπέροχος χώρος της παραλίας Νησιώτισσας, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται τον Αύγουστο για την πραγματοποίηση συναυλίας από τον τοπικό Σύλλογο «Αναγέννηση» του Νέου Πύργου. Συναυλία που γίνεται στο πλαίσιο των θερινών εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Φεστβάλ που πραγματοποιεί ο Σύλλογος «Αναγέννηση» και που συγκεντρώνει πολύ κόσμο, όχι μόνο από την γύρω περιοχή αλλά και από την ευρύτερη.



Δείτε Video που υπάρχουν στο YouTube για τη Νησιώτισσα

Συνεχίζοντας αυτή την παράδοση, η νεότερη ιστορία δεν ήταν δυνατόν να αφήσει μακριά από τους προβολείς του προσκηνίου της τη Βόρεια Εύβοια.

Ξεκινάμε λοιπόν με ένα από τα πιο νέα ιστορικά μνημεία της. Δεν είναι άλλο από το Ναυτικό Οχυρό Βορείου Ευβοϊκού (Ν.Ο.Β.Ε.) ή αλλιώς το «Οχυρό των Γουβών» όπως το ξέρουμε εμείς οι ντόπιοι.

Μια ιστορία (1937-1945) γκρίζα και σύντομη, όπως όλες οι ιστορίες του Β΄ Παγκόσμιου Πόλεμου, που άφησε όμως ανεξίτηλα σημάδια στο βιβλίο της βορειοευβοϊκής ιστορίας.

Δείτε το VIDEO απο το ΔΙΑΥΛΟΣ News με τον Ιστορικό ερευνητή - συγγραφέα Αλέξανδρο Καλέμη, με την ιστορία των οχυρών, κάνοντας κλικ ΕΔΩ

Στους πρόποδες του όρους Καβαλάρης σε υψόμετρο 927 μέτρα, και σε απόσταση 20 περίπου χιλιόμετρα βόρεια της Λίμνης και 15 χλμ. από τις Ροβιές βρίσκεται η ανδρική μονή του Οσίου Δαβίδ αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.

Στο ναό φυλάσσονται τα θαυματουργά οστά του οσίου Δαβίδ, το θυμιατό και το πετραχήλι του καθώς και άλλα κειμήλια.
Στα νότια της Μονής, υπάρχει το "Ασκητήριο" του Οσίου Δαβίδ, μια μικρή σπηλιά μέσα σε ένα βράχο, και το παρεκκλήσι του Αγίου Χαραλάμπους.
Εκτός του χώρου της αυλής υπάρχουν πολλά εκκλησάκια στη μνήμη διάφορων Αγίων.

Ενδιαφέρον είναι το υπόγειο εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων το οποίο είναι ζωγραφισμένο με θαυμάσιες αγιογραφίες του 17ου αιώνα και το οποίο στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσε ως κρυφό σχολειό.
Η Μονή γιορτάζει στις 6 Αυγούστου και την 1η Νοεμβρίου.
Η διαδρομή αυτή μπορεί να συνδυασθεί με επίσκεψη στους καταρράκτες του Δρυμώνα που απέχουν περίπου 2 χιλ.

Δείτε το Video που ακολουθεί (απο το ΔΙΑΥΛΟΣ News).

Πρόκειται για τα μνημεία:

1. Του Ενετικού Πύργου της Αιδηψού διαστάσεων 7,30 Χ 6,50 μ.

2. Της Εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής, ίχνη της οποίας βρίσκονται σε απόσταση 150 μ. νοτιοδυτικά του καινούριου ναΐσκου και περίπου 50 μέτρα δυτικά του Πύργου, μέσα στην απότομη κατωφέρεια του λοφίσκου.

(ΣΣ: ΔΕΙΤΕ Video του ΔΙΑΥΛΟΣ News για τα μνημεία κάνοντας κλικ ΕΔΩ)

Η κοινή ιστορία των δύο μνημείων αρχίζει μερικές δεκαετίες μετά την κατάκτηση της Εύβοιας από τους Ενετούς (1205). Η κατάκτηση αυτή επακολούθησε της γνωστής σε όλους καταλήψεως της Κωνσταντινούπολης υπό των Σταυροφόρων της Δ΄ Σταυροφορίας την 13η Απριλίου 1204.

Η Εύβοια δόθηκε στο Βασίλειο της Θεσσαλονίκης και ο Βονιφάτιος την παραχώρησε σε τρεις ευπατρίδες από την Βερόνα, που ονομάστηκαν Τριτημόριοι (Terzieri). Από αυτούς επικράτησε ο Rabano della Carceri, ο οποίος το 1209 παρέδωσε την Εύβοια στην εξουσία των Βενετών.

Η Ενετοκρατία στην Εύβοια διήρκεσε από το 1205 μέχρι το 1470. Κατά το διάστημα αυτό σε ολόκληρο το νησί κατασκευάστηκαν νέες ή διαμορφώθηκαν αρχαιότερες οχυρώσεις, καθώς επίσης και φρυκτωρίες (φρυκτός = πυρσός και ώρα = φροντίδα). Φρυκτωρίες ήταν οι εγκαταστάσεις σε υψηλές τοποθεσίες, μέσω των οποίων μεταδίδονταν σε μακρινές αποστάσεις οπτικά σήματα με φλόγες την νύκτα και καπνούς την ημέρα.

Σήμερα σώζονται αρκετά τέτοια μνημεία της Ενετοκρατίας (κάστρα, πύργοι και φρυκτωρίες) σε ολόκληρη την Εύβοια (κυρίως στο νότιο τμήμα). Άλλα από αυτά τα μνημεία εξακολουθούν να βρίσκονται σε καλή σχετικά κατάσταση, ενώ άλλα βρίσκονται ερειπωμένα ή εντελώς κατεστραμμένα.

Ο Πύργος της Αιδηψού είναι μία από αυτές τις ενετικές οχυρώσεις, που δημιουργήθηκε παράλληλα με έναν μικρό καθολικό ναΐσκο στο όνομα της Αγίας Παρασκευής. Μιας Αγίας και Μάρτυρος, που τιμάται εξίσου τόσο από τους Ορθόδοξους, όσο και από τους Καθολικούς Χριστιανούς.

Σύμφωνα με τις ταυτιζόμενες απόψεις των Ευβοέων ερευνητών και μελετητών, ο Πύργος και ο ναός χτίστηκαν για τις ανάγκες της Βενετής Κυράς Αιδηψού και Λιχάδων, Βαρόνης Πετρονέλλα Τόκκο, που χρησιμοποιούσε προφανώς τον Πύργο ως καταφύγιο και το εκκλησάκι για τις θρησκευτικές ανάγκες, τόσο της ίδιας, όσο και της φρουράς της. Η Πετρονέλλα Τόκκο, διετέλεσε Κυρά της Αιδηψού και των Λιχάδων μεταξύ των ετών 1383 και 1410. Αποχώρησε το 1410, προφανώς λόγω των συνεχώς αυξανόμενων πειρατικών επιδρομών κατά την εποχή εκείνη στην Βόρεια Εύβοια.

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα πως σε μία από τις πιο οργανωμένες πειρατικές και ληστρικές επιδρομές που έγινε το 1414 από στεριά και θάλασσα, η Αιδηψός, τόσο η αρχαία (σημερινή Λουτρόπολη), όσο και η νεώτερη (χωριό) κατεστράφησαν ολοσχερώς και οι κάτοικοι τους πουλήθηκαν ως σκλάβοι στα παζάρια της Ανατολής και της Β. Αφρικής.

Μάλιστα δεν θα ήταν καθόλου παράδοξη η υπόθεση πως η αποχώρηση της Βενετσιάνας Κυράς, σχετίζεται εμμέσως με αυτή την οργανωμένη πειρατική επιδρομή, υπό το δεδομένο πως ήταν εξ αρχής γνωστή στους Ενετούς. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από καταγεγραμμένες μαρτυρίες ερευνητών εκείνης της εποχής, που αποκαλύπτουν πως οι Βενετσιάνοι ναυτικοί του Αιγαίου, έκαναν πολλές οικονομικές συμφωνίες με τους πειρατές, επιτρέποντας με το αζημίωτο τέτοιες αποκρουστικές πράξεις.

Η καταστροφή του Πύργου είναι άγνωστο από πότε ξεκίνησε, όπως επίσης δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, αν ο λατινικός ναός της Αγίας Παρασκευής λειτούργησε για κάποιο διάστημα και ως Ορθόδοξος, προφανώς κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας και μετά. Το μόνο γνωστό σήμερα είναι πως η περιοχή του Πύργου είναι μετόχι της Μονής Αγίου Γεωργίου μαζί με το νέο εκκλησάκι της Αγίας.

Η πιο αξιόπιστη προσέγγιση γίνεται το 1977 από τον γνωστό ερευνητή Χαράλαμπο Φαράντο ο οποίος γράφει: «Είναι μικρή εκκλησία, μονόχωρη, με ημικυκλική κόγχη ιερού, αλλά κατερειπωμένη. Σώζεται μόνο η ημικυκλική κόγχη του ιερού σε ύψος 1.20 μ. Η εξωτερική τοιχοδομία δε φαίνεται γιατί είναι σκεπασμένη από τα χώματα του υπερκείμενου λόφου. Τα υλικά με τα οποία κτίστηκε η εκκλησία είναι αργοί λίθοι, πλίνθοι, σχιστόπλακες και παχύ κονίαμα. Το δάπεδο είναι αθέατο. Η εκκλησία χρονολογείται πιθανόν στον 18ο αιώνα».

Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή το παλιότερο λατινικό εκκλησάκι προφανώς επισκευάστηκε και λειτούργησε ως ορθόδοξο μέχρι να καταστραφεί πιθανότατα από τις ορδές του Περκόφτσιαλη το 1823. Υπάρχει ακόμη και μια παράδοση που θέλει την εκκλησία να προϋπάρχει της Ενετοκρατίας και να ανήκει στην Μονή Θερμών (που κατεστράφη κατά τον 15ο αι.). Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να υποθέσουμε πως ο ναός της Αγίας Παρασκευής χτίστηκε ως Ορθόδοξος, μετετράπη αργότερα σε Καθολικό και ακολούθως έγινε και πάλι Ορθόδοξος μέχρι την καταστροφή του το 1823. Η περίοδος μάλιστα κατά την οποία ο ναΐσκος λειτούργησε ως Καθολικός, έδωσε στην περιοχή αυτή της «Αγίας Παρασκευής» το προσωνύμιο «Φραγκούλα», που μέχρι και σήμερα χρησιμοποιείται από τους κατοίκους της Αιδηψού.

Σήμερα (2018) τα σωζόμενα ίχνη του μνημείου είναι δυστυχώς λιγότερα από αυτά που περιγράφει ο Χ. Φαράντος το 1977. Δύο κυπαρίσσια σηματοδοτούν το σημείο που βρισκόταν ο ναός. Αυτός που θα καταφέρει να πλησιάσει το δυσπρόσιτο πια σημείο θα μπορέσει να δει λίγα σημάδια από την κόγχη του ιερού.

Αντίθετα με τα ίχνη του παλαιού ναού της Αγίας Παρασκευής, τα ερείπια του Πύργου δεν παρουσιάζουν σοβαρές αλλοιώσεις σε σχέση με την εικόνα που παρουσίαζαν πριν 50 χρόνια.

Από ότι παρατήρησα κατά την τελευταία μου επίσκεψη (Απρίλιος 2108) πρέπει να υπάρχει κάποια σύγχυση σε ότι αφορά την ταυτότητα της παλαιάς εκκλησίας, αφού κάποιοι θεωρούν πως ήταν του Αγίου Παντελεήμονος. Η σύγχυση μάλλον προέρχεται από το εικονοστάσι, που έχει στηθεί κοντά στα ερείπια του Πύργου, με την εικόνα του Αγίου Παντελεήμονος.

Εκτός όμως από την αναγκαία ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας για την ιστορική ταυτότητα των μνημείων μας, επιβεβλημένη είναι η προστασία των εναπομεινάντων ερειπίων από αυτά τα δύο μνημεία, καθότι είναι άμεσα συνδεδεμένα με την ιστορία της περιοχής.

Καλέμης Αλέξανδρος

Βιβλιογραφία

1. Χαρ. Φαράντου: «Η Αιδηψός και αι περί αυτήν παραδόσεις» (ΑΕΜ ΙΗ 1972)

2. Χαρ. Φαράντου: «Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες σε περιοχές χωριών της Β. Εύβοιας» (ΑΕΜ ΚΑ 1977)

3. Θόδωρου. Σκούρα: «Οχυρώσεις της Εύβοιας»

4. Δημήτρη Δεμερτζή: «Συλλογή τοπωνυμίων της νήσου Εύβοιας». (ΑΕΜ ΙΑ 1964)

5. Χρυσοστόμου Θέμελη: «Ευβοϊκή Μοναστηριολογία».

6. Άγγελου Στέφου: «Ιστιαία»

7. Τάσου Παπαποστόλου: «Λαογραφικά Β. Εύβοιας»

8. Αλέξανδρου Μωραϊτίδου: «Με του βορηά τα κύματα»

9. Γιάγκου Τσαούση: «Ευβοϊκή Εγκυκλοπαίδεια»

10. Κυριάκου Σιμοπουλου: Τόμος Α΄«Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα 330-1700»

Σε απόσταση περίπου 20 χιλ. από την Ιστιαία βρίσκεται η Αιδηψός. Λουτρόπολη με παράδοση για τις ιαματικές πηγές της.

Πέρα από τις ιαματικές λουτροθεραπείες και τα πλήθος ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, η Αιδηψός διαθέτει πολλά εστιατόρια, ταβέρνες, ουζερί, ζαχαροπλαστεία, πιτσαρίες και στέκια για όλες τις ηλικίες . Επίσης υπάρχουν πολλά εμπορικά μαγαζιά με παραδοσιακά προϊόντα που λειτουργούν όλες τις ώρες

Μεταξύ των ιδιωτικών υδροθεραπευτηρίων και ξενοδοχείων λειτουργεί και το  «ΘΕΡΜΑΙ ΣΥΛΛΑ», ένα από τα καλύτερα ξενοδοχεία και spa της Ευρώπης όπου το στύλ και η κομψότητα συνδυάζονται με τη χαλάρωση και την αναζωογόνηση.

Στην Αιδηψό επίσης υπάρχει και παιδική βιβλιοθήκη όπου μπορούν να απασχοληθούν δημιουργικά οι μικρές επισκέπτες της περιοχής.






Απόλυτα συνυφασμένη είναι η ταυτότητα και η ιστορία της Αιδηψού με τις θαυματουργικές θερμοπηγές της .

Ακόμη και η ονομασία της, σύμφωνα με τον αρχαίο λεξικογράφο Στέφανο, παραπέμπει στην έννοια της θεραπείας των ανθρώπινων γεννητικών οργάνων (αιδοίον και αιδοία = γεννητικά όργανα) + (άψω εκ του άπτομαι = θεραπεύω δια του αγγίγματος).

Οι θερμοπηγές της Αιδηψού, αν και γνωστές από τη μυθολογία και την προϊστορική εποχή, αξιοποιήθηκαν κατά εποχή της Ρωμαιοκρατίας και μάλιστα κατά τρόπο που κατέστησαν την Αιδηψό τον αρχαιότερο τουριστικό προορισμό της Ευρώπης. «Κοινόν οικητήριον αποδέδεικται των Ελλήνων» μας γράφει ο Πλούταρχος μεταξύ των πολλών που έχει γράψει για την τεράστια ακμή της Λουτρόπολης κατά το διάστημα από το 200 π.Χ. μέχρι και το 300 μ.Χ. τουλάχιστον.

Από την εποχή αυτή και λόγω ταύτισης της Αιδηψού με τον ρωμαϊκό τρόπο ζωής, επήλθε σταδιακή παρακμή, που κατέληξε μετά το 1213 σε πλήρη αφανισμό της λαμπρής Λουτρόπολης.

Η νέα και ραγδαία ανάπτυξη της Λουτρόπολης, ξεκίνησε από τις αρχές του εικοστού αιώνα με πολύ ευοίωνες αρχικά προοπτικές για την Βόρεια Εύβοια, λόγω της ποιότητας των θερμοπηγών και του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος της Αιδηψού. Διάφορες συγκυρίες όμως φρέναραν αργότερα τους ρυθμούς ανάπτυξης, επιτρέποντας σε ευρωπαϊκές λουτροπόλεις υποδεέστερης αξίας της Αιδηψού να απολαμβάνουν σήμερα οικονομικά οφέλη μεγαλύτερα της ποιοτικότερης, αρχαιότερης και ομορφότερης λουτρόπολης της Ευρώπης.

Δείτε  Video του ΔΙΑΥΛΟΣ News με τον Αλέξανδρο Καλέμη (ιστορικού ερευνητή - συγγραφέα) να μιλά για την ιστορία των θερμών πηγών της  Αιδηψού, κάνοντας ΚΛΙΚ ΕΔΩ...